جلوه های هنری و تصویری در رباعیات مولوی

نویسندگان

سعاد سواری

دانش آموخته زبان و ادبیات فارسی محمدرضا صالحی مازندرانی

استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز پروین گلی زاده

دانشیار دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

چکیده جلوه های هنری و تصویری در رباعیات مولوی تصاویر شعری از عوامل مهمّ ایجاد زیبایی، گیرایی و تأثیرگذاری کلام به ویژه در شعرند که سخن را بلاغت و تازگی می بخشند. این نوع زیبایی ها نظیر تشبیه، استعاره، کنایه و نماد در رباعیات مولانا به شیوه ای طبیعی و متناسب با نیاز سخن و نیز به دور از نگرش های صرفاً شاعرانه و صنعت گرایانه به کار رفته اند. با توجه به بعد معنی گرایی شعر مولانا و گرایش او به ساده سازی و پرهیز از ابهام در سخن در رباعی های او تشبیه و استعاره نسبت به کنایه و نماد از بسامد بیشتری برخوردارند. زیرا قدرت این دو تصویر در تبیین مفاهیم مجرّد و غیرمحسوس بیش از تصاویر دیگر است. در این جستار ضمن بررسی و تحلیل رباعیات مولانا بر مبنای جنبه های تصویری و بلاغی، میزان بهره گیری شاعر از هریک از انواع تصویرهای شعری در قالب جدول های آماری بررسی و تبیین شده است. همچنین سعی گردیده که تا حدّ امکان دلایل میزان کاربرد هریک از تصاویر با توجّه به ابعاد شخصیتی مولانا مورد تحلیل و نقد و بررسی قرار گیرد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

رفتارهای هنری در رباعیات مولانا

رباعی از قالب های شناخته شدة شعر فارسی است که بسیاری از سخن سرایان ایرانی و از آن جمله جلال الدین مولانا سرودن در این قالب را صدها بار تجربه کرده‌اند. مولانا از دیرباز با دو اثر برجستة خود، یعنی مثنوی و غزلیات شمس، در کانون توجه بسیاری از پژوهش‌گران ادبی بوده است و حال آن که جهان رباعیات او نیز مانند غزلیات و مثنوی، پر از تجربه‌های شاعرانه و هنرورزی‌هایی درنگ آمیز است. اما ارزش ادبی و هنری رباع...

متن کامل

گونه شناسی ساخت های قالبی در رباعیات مولوی

گفتار قالبی‌شده یا کلیشه‌های زبانی، از جمله امکانات زبان عامیانه برای بیان مطلب هستند که به ویژه در محاوره‌های عادی روزمره، کاربردی گسترده دارند. بسامد کاربرد عبارت‌ها و گزاره‌های قالبی در متون ادبی (نظم یا نثر) با عامیانگی کلام پیوندی مستقیم دارد؛ از این رو، می‌توان با بررسی متون از چشم‌انداز چنین کاربردهایی، میزان عوامانگی گفتار را در آن‌ها سنجید و اغراض به‌کارگیری چنین زبانی را کشف کرد. در پ...

متن کامل

جلوه های فروغمند مزدیسنایی و بازتاب آن در مثنوی مولوی

   اندیشه‌های ایران باستان و مزدیسنا، به‌ویژه فلسفۀ خسروانی در آثار ادبی و عرفانی پس از اسلام بیش و کم تأثیر گذاشته است. این مقاله با هدف بررسی گستردگی حکمت و فلسفة نور در ایران باستان و خدامحوری در «آتش (نور)، فره و امشاسپندان» از نگاه متون مزدیسنایی و بازتاب آن در اندیشه­‌ی مولوی بر پایه­­ی مثنوی معنوی به نگارش در آمده ‌است. از این‌رو، به شیوۀ توصیفی، تحلیلی، اسنادی و ارزیابی کمّی کوشش شده، بر...

متن کامل

جلوه های ادبی و هنری در ریاض العارفین

چکیدهاز هنگامی که تصوف به صورت یک نهاد شناخته شدة اجتماعی درآمد، زبان و نظام نشانه شناسی خاص آن نیز به وجود آمد و اصطلاحات ویژه‌ای پدیدار شد که در درون این نهاد بار معنایی خاصی داشت و برای ناآشنایان به این مکتب نامفهوم بود.صوفیانی که تجربه‌های ناب شخصی داشته‌اند تصاویر و تعابیر شخصی مختص به خود دارند و فردیت و خلاقیت آنها را از خلال تصویرهای ابتکاری می‌توان کشف کرد، اما صوفیان مقلد که صرفاً با خ...

متن کامل

واکاوی جلوه های «خودشیفتگی هنری» در اشعار بارودی

سرایش شعر، زاییدة روح تلطیف یافتة شاعر است و از ضمیر ناخودآگاه او سرچشمه می­گیرد. این آفرینش هنری، از دیرباز، در کام بشر شیرین آمد و به ستایش و تمجید آن پرداخت. از این پس، شاعر که خود را در اوج منزلت ادبی و هنری می­یابد، مغرور می­شود و خود نیز، سر تعظیم بر آستان هنرش فرود می­آورد و زانوی خاکساری بر درگاهش می­ساید و زبان به تسبیح و تعظیم اشعار خویش می‌گشاید. از آنجا که جلوه­های این خودستایی شاعر...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
شعر پژوهی

جلد ۸، شماره ۴، صفحات ۷۱-۱۰۴

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023